آجرهای سفال در اشکال مختلف تولید می شود از جمله آن ها می توان به تو پر، سوراخ دار، تو خالی و قطعات نازک اشاره کرد

انواع آجر سفالی بر اساس روش تولید:

1- آجر قالبی:

این نوع آجر، دارای کارآمدی بالا به همراه هزینه کم می باشد. یعنی اگر نیاز به آجر سفال دارید می توانید با صرف هزینه کم این نوع آجر را خریداری کنید.

2- آجر دست ساز: 

این آجر توسط انسان به صورت دستی تهیه می شود. یعنی افراد گل سفال را در قالب ها ریخته و در معرض خشک شدن قرار می دهند. از ویژگی های این آجرها می توان به ایجاد آن ها به شکل های مختلف اقدام کرد. این مدل آجر خود به دو نوع فشاری و قزاقی سفید تقسیم می شود.

3- آجر صنعتی:

در این آجرها ماده اصلی خاک رس است اما از مواد دیگری هم در آن استفاده می شود. این آجرها رنگی شبیه به آجرهای سفالی دست ساز دارند اما ویژگی های ظاهری در طرح این مدل از سفال ها نمایان می شود. این سفاال به دو نوع تو پر و سوراخ دار تقسیم می شود.

آجرهای سفالی با کیفیت های مختلف تولید می شوند. این آجرها که با پیشرفت تکنولوژی و علم شیمی ظهور پیدا کردند، در ابعاد مختلف و با شکل های متنوع وارد بازار می شوند. 

نوع رسی این آجرها را با پختن گل شکل داده شده که به آن خشت می گویند به دست می آورند و نوع ماسه آهکی  را با عمل آوردن خشت ماسه آهکی که از فشردن مخلوط همگن ماسه سیلیسی و آهک در قالب تولید می شود، با بخار آب تحت و تحت فشار زیاد بدست می آید. این مدل آجر معمولا به رنگ خاکستری است که با افزودن رنگ به آن، رنگ های دیگری از آن را هم تولید نمود. نوع دیگر آجرهای سفالی از نوع بتونی هستند. این آجرها مانند بلوک های سیمانی تهیه می شوند. 

آجرهای سفال در اشکال مختلف تولید می شود از جمله آن ها می توان به تو پر، سوراخ دار، تو خالی و قطعات نازک اشاره کرد. این آجرها را در ساختن دیوارهای باربر، تیغه های جداکننده، سقف های تیرچه و بلوک، طاق ضربی بین تیر آهن ها و نمای خارجی و داخلی ساختمان ها استفاده می کنند. 

مراحل تولید آجر سفال:

برای تولید آجر سفال مراحل زیر باید طی شود:

1- ابتدا باید مواد اولیه استخراج شوند: خاک رس معمولا ماده اولیه آجر را تشکیل می دهد و از بین انواع خاک رس، خاک رس آبرفتی از بیشترین استفاده در این مورد برخوردار است.

2- مواد اولیه آماده شوند: این مرحله به نحوه پروسه تولید بستگی دارد.

3- مواد آماده شده قالب گیری شوند

4- مرحله خشک کردن خشت: قبل از مرحله پخت آجر ابتدا خشت خام را خشک می کنند، زیرا وقتی قطعات از قالب ها خارج می شوند دارای رطوبت بالایی هستند و برای آنکه از تغییر شکل زیاد و ایجاد ترک در سطح خشت جلوگیری کنند قبل از پختن خشت را خشک می کنند. درجه حرارت کوره خشک کن از 40 تا 200 در جه سانتی گراد و زمان خشک کردن از 24 تا 48 ساعت متغیر است که بستگی به نوع رس دارد. حرارت لازم معمولاً به کمک گرمای تلف شده از کوره های اصلی فراهم می شود.

5- مرحله پخت آجر: در این مرحله خشت خشک شده وارد کوره شده و مراحل پخت با توجه به شرایط مورد نیاز روی آن انجام می شود. 

در کشورهای صنعتی آجر سفال جوش که آجر سفال خاص در صنعت سفال پزی است، دارای اهمیت خاصی هستند. که از آن ها در نماکاری ساختمان ها، سنگ فرش پیاده رو ها، پوشش کف و بدنه آبروها و مجراهای فاضلاب و تونل ها و ساختن دودکش ها، فرش کف کارخانه ها انبارهای کشاورزی و سالن های دامداری پرورش طیور استخر های صنعتی و غیر از این ها استفاده می شود .

در برخی کشورهای اروپایی آجر سفال هایی تولید می شود که در  حال حاضر در ایران تولید نمی شود که از جمله آن ها می توان به بلوک های تو خالی آتش بند برای نصب دور ستون ها به منظور جلوگیری از نفوذ آتش، قطعات ویژه به شکل منحنی های کوز و کاس قطعات درپوش روی دیوار قطعاتی که از اجزا هستند مانند کلوک سرقد گوشه اشاره کرد.

آجر سفال بخشی از مصالح ساختمانی می باشد که بیش از دیر باز افراد برای دیوار چینی و دیوار کشی ساختمان ها و منازل خود از نوع سنگ و آجر های فشاری , گری و زبره و در مجموع از آجرهای سنگین استفاده می گردند با توجه به سبک سازی ساختمانها نسل جدید آجر های دیوارکشی و تیغه چینی بنام تیغه سفالی تولید گردید که این نوع تیغه سفال در کشور ایران و در منطقه استان اصفهان و یزد تولید می شود که بهترین آجر سفال ایران در اصفهان و در استان اصفهان در چهار منطقه تولید می گردد که بهترین تولیدی بین این مناطق, مناطق دولت آباد ,حبیب آباد , گز و برخوار و محمدآباد آجر سفال حبیب آباد و دولت آباد است.

آجر لفتون :

آجر لفتون نوعی آجر است که دارای مدل های مختلفی است و در صنایع مختلف استفاده میشود . این آجر در شهر های مختلف استان اصفهان و حتی سایر استان ها مثل یزد تولید میشود

این نوع آجر در روستای لفتون برای نخستین بار تولید شده . میتوان روستای لفتون را زادگاه این آجر در نظر گرفت .

آجر – نگاهی اجمالی از کوره های سنتی آجر پزی در قدیم تا کارخانه های آجر تونلی عظیم امروزی

آجر , از قدیمی ترین مصالح ساختمانی میباشد. که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می رسد. در ایران بقایای کوره های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان پیدا شده است. مورخین قدمت آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد تخمین زده اند. همچنین نشانه ها یی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر سفال در آن کشور است. واژه آجر بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها قوانین و نظایر آنها را می نوشتند.گمان می رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر پی برده اند .کوره های آجر پزی ابتدایی, بی گمان از مکان ها یی تشکیل می شده که در آن لایه های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می شده است.

انواع آجر در قدیم – نگاهی به گذشته تا کنون و آنچه برای بهینه سازی آجر به شکل و فرم امروزی انجام گرفته است.

در ایران هر جا سنگ کم بوده و خاک خوب هم در دسترس بوده است آجر پزی و مصرف آجر سفال معمول شده است اندازه آجر سفال ایلامی حدود ۱۰×۳۸×۳۸ سانتی متر بوده پختن و مصرفآجرسفال در زمان ساسانیان گسترش یافته و در ساختمان های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است اندازه آجر سفال این دوره حدود ۴۴×۴۴×۷ تا ۸ بوده است و بعد های آن ۲۰×۲۰×۳ تا ۴ سانتی متر کاهش یافت .

در فرش کردن کف ساختمان از آجر سفال بزرگتری به نام ختائی به ابعاد ۵×۲۵×۲۵ سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد ۴۰×۴×۵ سانتی متر استفاده می شده است از انواع دیگر آجر سفال در گذشته آجر قزاقی می باشد که پیش از جنگ جهانی اول روسها آن را تولید می کردند که ابعاد آن ۵×۱۰×۲۰ بوده است آشنایی با آجر سفال و مواد اولیه آن آجر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می آید خاک آجرسفال مخلوطی است از خاک رس ماسه فلدسپات سنگ آهک سولفات ها سولفورها فسفات ها کانی های آهن منگنز منیزیم سدیم پتاسیم مواد آلی و…

آجر سفال و پیشینه آن 

یکی از محصولات سفالی که به شکل استاندارد در ساختمان سازی از آن استفاده می شود آجر سفال است. این آجر از مصالح ساختمانی است که متخصصان امر ساخت و ساز از دیرباز تا کنون از آن برای دیوار چینی و دیوارکشی منازل و ساختمان ها استفاده می کنند. امروزه آجرهای سفالی بنا بر سبک جدید ساختمان سازی تولید می شوند. 

امروزه آجرهای سفالی به صورت صنعتی تولیده شده اند و از آن جایی که جایگزین سنگ ها شده اند می توان گفت که سنگ های تولیدی به دست بشر هستند. آجر های سفالی به عنوان اولین تولید انبوه ساختمانی و صنعتی به انواع مختلفی تقسیم می شوند که این تقسیم یندی بر اساس نوع مواد اولیه، روند تولید و محل استفاده می باشد.

مواد خامی که در شاخت آجر سفال استفاده می شوند، خاک رس یا خاک سفال است. 

اولین و فراوانترین نوع آجر های سفالی، آجرهای سفالی رسی هستند که قدمتی چند هزار ساله دارند. برای تولید آجر در گذشته که به حدود 6000 سال قبل باز می گردد، از آفتاب استفاده می کردند به این صورت که آجرها را در مقابل نور خورید می خشکاندند. 

در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آن ها به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد، بقایای کوره های سفال پزی و آجر سفال سفال پزی پیدا شده است. همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر سفال در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر سفال در آن کشور است واژه آجر سفال بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها قوانین و نظایر آن ها را می نوشتند. گمان می رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر سفال پی برده اند .

و هم اکنون طیف وسیعی از آجر سفالی در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد که به عنوان کوچکترین واحد ساخت و ساز از جنس رس یا سیل یا ترکیب هر دو ساخته می شود و در کوره پخته می شود تا سختی و دوام کافی را بدست آورد. 

آجر نسوز چیست؟

در واقع با توجه به نام آجر نسوز کاملا مشخص می باشد که از خاک نسوز و چینی و در دمای 1500 درجه ای تهیه می گردد. آجرهای نسوز دارای تنوع بالا در رنگ و ابعاد هستند ، کاربرد اینگونه آجرها اغلب در نمای داخلی و نمای خارجی ساختمان ها، و همچنین به عنوان کف فرش می باشد که در این سال ها به طرز فوق العاده زیادی مورد استفاده معماران، انبوه سازان و پیمانکاران قرار گرفته است . این آجر با مقاومت حرارتی بالایی که دارد بیشتر در کورهها و پاتیل ها و عایقکاری صنعتی کاربرد فراوان دارد.

مواد تشکیل دهنده آجر نسوز :

مواد پایه بیشتر آجر های نسوز کانیهای معدنی مخصوص و پوکه های معدنی می باشند که نسوز هستند . این مواد مقاومت بالائی در برابر دما دارند . مواد اولیه در تولید آجر نسوز مواد نسوز نام دارد که معمولا سرامیکی و غیر فلزی هستند و می توانند در درجه حرارتهای بالا دوام بیاورند .  این آجرها دارای انواع مختلفی بوده که در زیر به آن اشاره شده :

1- آجر سیلیسی

 آجر هایی که از خاک سیلیسی تشکیل شده باشند

2- آجر نسوز ویژه 

مواد تشکیل دهنده این نوع آجر از فلزات واسطه می باشند و کاربرد های خاصی در صنعت دارند

3- آجر آلومینیومی

ماده تشکیل دهنده این آجرها اکسید آلومینیوم یا آلومین است که با مقاومت حرارتی مناسب تا  ۱۷۵۰ درجه سلسیوس و مقاومت در برابر قلیاها در پوشش داخلی کورههای ذوب فلز و آهن و شیشه سازی های بزرگ کاربرد دارد.

4- آجر نسوز قلیایی 

آجر های قلیایی از اکسید منیزیم و سیلیسیم دی اکسید تشکیل شده اند برای افزایش مقاومت گرمایی این نوع آجر ها  مقداری اکسید کروم و اکسید آهن را به این مخلوط اضافه می کنند. کاربرد این نوع آجرها بیشتر در پوشش درونی کوره های باز فولاد سازی، کوره های دوار سیمان سازی، قسمت بالایی کوره های ذوب شیشه و همچنین تهیه صنایع فلزات غیر آهنی می باشد.

نحوه نصب آجر های نسوز 

 هنگام نصب آجر های نسوز می توانید از چسب استفاده کنید یا اینکه از ملات و سیمان  برای نصب آجرهای نسوز استفاده کرد .  

مزایای آجر نسوز در نمای بیرونی:

1. در مقابل فرسایش و سرما وگرما مقاوم می باشد که دلیل آن هم پخت در دمای زیاد است.

3. چون این آجرها ها پخته می شوند شامل طیفهای رنگی زیبا هستند و در پایان کار زیبایی نما صد چندان می شود.

4. وزن سبک این آجرها باعث می شود که نیازی به نگهدارنده و ایجاد هزینه های اضافی نشود .

5.به دلیل جذب بالای آجر نسوز با ملات و سیمان هرگز سقوط نخواهد کرد .

6. هرنوع طرح و الگویی را میتوان با آجر اجرا کرد ومحدودیت اندازه در محل نصب ندارد.

7. به دلیل عایق بودن از اتلاف انرژی در تمام فصول جلوگیری می کند .

رنگ آجر های نسوز

تنوع رنگ در آجر های نسوز زیاد بوده و از مشکی گرفته تا سفید می توانند تغییر رنگ داشته باشند اما پر کاربردترین رنگ ها در این آجر رنگ قرمز و قهوه ای می باشد . حتی وجود رنگ های زنده و به رنگ طبیعت هم در آجر های نسوز به چشم می خورد که باعث می شود نمایی منحصر به فرد ایجاد شود.

قیمت آجر نسوز

قیمت آجرهای نسوز نسبت به سایر آجرها بالاتر بوده و دلیل آن هم بالا بودن قیمت خاک نسوز است. البته قیمت خاک نسوز هم به دلیل مشکل بودن تولید آن بالا می باشد.

برای نماهای داخل ساختمان آجرهای نسوز با سبک های متنوعی تولید می شود؛ که هریک از این سبک ها، از فرهنگ، روحیات و علایق مردم آن منطقه جغرافیایی الهام گرفته است. 

در طراحی داخل منزل با استفا ه از سبک کلاسیک آجر نسوز، ، در حقیقت به سبک معماری غرب روی آورده ایم. این معماری از اهداف امپراتوری یونان و روم، بر مبنای "نظم، تقارن و تعادل" بوجود و در دوره رنسانس دوباره مورد استفاده معماران آن زمان قرار گرفت .

طراحی دکوراسیون داخلی به سبک کلاسیک با استفاده از آجرهای نسوز، که با نظم و چینش منظمی در کنار یکدیگر باشند، نمایی باشکوه و خیره کننده را در معرض دید دیگران بوجود می آورد .

دکوراسیون داخلی به سبک کلاسیک به منطق زیبایی شناختی اشیا معروف استآن هم به دلیل اینکه هر چیزی در محل خودش استفاده شده است .

طراحی داخلی با استفاده از آجرهای نمانسوز

این سبک از طراحی در اواخر قرن بیستم مورد استفاده عمومی قرار گرفت . طراحان و معماران داخلی منازل برای جذابیت بیشتر نمای داخلی ساختمان ها از آجر نسوز به عنوان راه حل جامع، جهت طراحی داخلی نماها بهره برده اند. 

به دلیل مقاومت و ماندگاری بالای آجرهای نسوز هم برای نمای بیرونی ساختمانو هم برای طراحی داخلی استفاده می ‌شوددر حال حاضر خیلی در اکثر نقاط دینا برای طراحی داخلی ساختمان به استفاده از آجرهای نسوز روی آورده اند .

معماران در ساخت و طراحی شومینه ها هم از آجر نسوز استفاده می کنند . برای طراحی و ایجاد یک فضای کلاسیک در مکان‌ های مسکونی، تجاری، رستوران، کافی ‌شاپ و اماکن دیگر از آجر نماسوز می توان در ساخت و طراحی بهره برد .  برای بوجود آوردن یک نمای ویژه از آجر نمانسوز با سایر آجرها به صورت ترکیبی جهت زیباتر کردن نمای داخلی ساختمان استفاده کرد . با توجه به تنوع بالای آجر نمانسوز میتوان در دیوارهای داخلی پس زمینه‌ای زیبا و دوست داشتنی به فضای داخلی بخشید ، استفاده از دیوار آجر نسوز با رنگ قرمز به عنوان پس زمینه برای تلویزیون، در طراحی داخلی کلاسیک بسیارزیبا و چشم نواز می باشد .

در طراحی داخلی به سبک کلاسیک این ویژگی ها را مد نظر داشته باشید :

• ترکیب بندی به همراه نظم و تقارن

قراردادن نقطه کانونی در مرکز تقارن طراحی داخلی

• استفاده از رنگ های موجود در طبیعت به دلیل زنده بودن جلوه اینگونه رنگ ها

استفاده از عناصر و مصالح طبیعی برای جذابیت بیشتر طراحی

چگونه با آجر نما نسوز قرمز رنگ یک سبک کلاسیک ایجاد کنیم

استفاده از آجر نمانسوز قرمز در طراحی داخلی ساختمان ها، موضوعی است که این روزها به شکل چشمگیری در معماری های نوین ساختمان دیده می شود. می توان حس نوستالژیک ایجاد شده در نماها زمانی که از آجرنسوز قرمز در طراحی داخلی نمای ساختمان ها استفاده شود را مشاهده کرد .

کاربردهای آجر نسوز نما

به نام خدا

مواد تشکیل دهنده آجر نسوز

مواد پایه آجر های نسوز کانی های معدنی خیلی خاص و پوکه های معدنی می باشند که نسوز هستند. یعنی مقاومت دمایی بالایی دارند. مواد اولیه تولید آجر نسوز را مواد نسوز می نامند که به مواد معمولا سرامیکی و غیره فلزی گفته می شود که می توانند در درجه حرارت های بالا پایدار باشند. مواد نسوز باید قابلیت حفظ خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مورد نظر را در درجه حرارت های بالا و شرایط محیط عمل داشته باشند.

آجرهای نسوز انواع مختلفی دارد، باتوجه به نوع ماده استفاده شده در ترکیبات آن ها، گستره‌های مختلی را تحمل می‌کنند. تا دهه 1960 از کربن و خاک نسوز برای پوشش کوره‌ها استفاده می‌شد اما امروزه با ساخت انواع آجرهای نسوز از آن ها در پوشش داخلی کوره استفاده می‌شود.

در ادامه مزایایی که باعث برتری این نوع برای استفاده در نما می‌شوند را نیز بررسی می‌کنیم.

امروزه نوع معمولی این آجر در نمای ساختمان‌ها کاربرد بسیاری دارد. همچنین از نوع خاص آن برای شومینه‌ها و عایق کاری صنعتی استفاده می‌شود.

مزایای آجر نسوز

انواع آجر نسوز با توجه به کیفیت مواد و مراحل تولید دارای مزایای متفاوتی هستند. ما در این قسمت به مزایای کلی آن نسبت به نوع معمولی می‌پردازیم که آن‌ها عبارتند از:

·       تنوع زیاد

·       نصب راحت

·       طول عمر بالا

·       ثبات رنگ عالی

·       دارای وزن سبک

·       دامنه گسترده ابعاد

·       ضد شوره و آلوئک

·       جذب آب بسیار کم

·       مقاوم در سرما و گرما

·       دوستدار محیط زیست

·       جلوگیری از اتلاف انرژی

·       تنوع در الگوهای چیدمان

·       مقاوم در برابر آتش سوزی

·       پیوند با معماری ایرانی اسلامی

·       اتصال آسان با استفاده از ملات

·       مقاوم در برابر خراشیدگی و ضربه

کاربرد آجر نسوز

آجر نسوز به علت دارا بودن مقاومت حرارتی بالا، در کوره‌های صنعتی کاربرد گسترده‌ای دارد. در این بخش به کاربرد این نوع متریال در ساختمان‌سازی می‌پردازیم.

این آجر به طور کلی در سه حالت در ساختمان به کار می‌رود:

·       نمای ساختمان

به علت اهمیت بالای ظاهر یک ساختمان و از طرفی طول عمر بالا، زیبایی و مقاومت بالای آجر نسوز در برابر سرما و گرما استفاده از آن برای نمای ساختمان بسیار کاربرد دارد.

یکی از دلایل دیگر کاربرد این متریال در نمای ساختمان، جذب آب بسیار پایین آن است که این مسئله باعث شوره نزدن و حفظ زیبایی ظاهر نما می‌شود.

در ادامه مواردی که گفتیم لازم است بدانیم که ساختمان‌های نما آجری با طراحی مدرن، دارای زیبایی خیره کننده و جذابی در نظر بینندگان هستند.

·       دکوراسیون داخلی

داخل خانه و برای دکوراسیون داخلی آن در کارهایی مانند پوشش جداره داخلی یا خارجی انواع شومینه، کفپوش و دیوارپوش از آجر نسوز استفاده می‌شود. همچنین در خانه‌های با سبک روستیک، از این نوع متریال برای دیوارها و حتی کف استفاده می‌گردد.

برای دیوار پشت تلویزیون و دیوار آشپزخانه نیز می‌توان از نوع مناسب این متریال استفاده کرد.

·       آجر نسوز باربیکیو ، شومینه و کوره

به علت مقاومت حرارتی بالای این آجر از آن در ساخت باربیکیو، شومینه، کوره و حتی تنور استفاده می‌شود. در تصاویر زیر نمونه‌ای از این کاربرد را مشاهده می‌کنید.

تاثیر آجر نسوز

استفاده از این متریال به صورت ترکیبی با سایر مصالح مانند چوب و سنگ می‌تواند باعث دو چندان شدن زیبایی فضا شود.

این آجر به علت داشتن طیف رنگی گرم، حس آرامش و صمیمیت را در فضا افزایش داده و باعث جذابیت بیشتر می‌شود.

برای تکراری نشدن الگوهای چینش می‌توان با ایجاد عمق در نوع چیدمان آن‌ها، تنوع ایجاد کرد.

ویژگی آجر نسوز با کیفیت

بدیهی است به علت استفاده در نما، بررسی و ارزیابی این نوع آجر از نظر کارایی، زیبایی و سلامت آن ضروری است.

در صورتی که متقاضی خرید آجر نسوز هستید، در این بخش نکات مهمی که حتما باید به آن‌ها توجه کنید را عنوان کرده‌ایم.

لب پر نبودن

دارای ابعاد استاندارد

جذب آب استاندارد

رنگ تمیز و یکدست

بدون ترک و شکستگی

ریزشی نبودن لبه‌ها و سطح

دارای مقاومت دمایی تست شده و قابل قبول

آجر نسوز نما

آجر نسوز یکی از انواع آجر است که از خاک‌های چینی و نسوز تولید شده و دارای ساختار مولکولی متراکمی می باشد.برای تولید آجر نسوز در قدم اول، مواد اولیه آن آسیاب شده و پس از تبدیل شدن به خاک نرم در کوره با مواد و عناصر دیگر ترکیب می‌شوند. سپس این مواد قالب گیری و پرس می‌شوند. در مرحله بعد در کوره قرار می گیرند و طی عملیات پخت، رطوبت خود را از دست می‌دهند.

آجر نسوز به مدت 3 روز در دمای 1500 درجه سانتی‌گراد قرار گرفته و دارای مقاومت حرارتی بالایی است.این نوع متریال در ابعاد متفاوتی ساخته می‌شود که رایج‌ترین آن‌ها 7 * 32 ، 5.5 * 26 و 10 * 20 است.

یکی از دلایل استفاده بیشتر از آجر نسوز نما در سال‌های اخیر، ضرورت ایجاد شده از طرف شورای عالی شهرسازی و معماری برای استفاده از آجر در قسمتی از نمای ساختمان در بعضی مناطق شهر، با هدف احیای معماری ایرانی اسلامی است.

انواع آجر نسوز از نظر مواد تشکیل دهنده

·       قلیایی

این نوع دارای اکسید منیزیم و سلیسیم دی اکسید است. در صورتی که نیاز به افزایش مقاومت حرارتی باشد می‌توان به آن اکسید کروم و اکسید آهن اضافه کرد.

کاربرد این نوع در پوشش دیواره کوره‌‍‌ها، قسمت بالای کوره‌های ذوب شیشه و صنایع فلزات غیر آهنی است.

·       آلومینیومی

در این نوع از مقدار زیادی اکسید آلومینیوم یا آلومین استفاده می‌شود. این نوع در دمای 1200 تا 1800 سانتی‌گراد پخته شده و به علت مقاومت بالا، در کوره‌های سیمان، دیواره داخلی کوره‌های ذوب فولاد و کوره‌های شیشه کاربرد دارد.

·       سیلیسی

این نوع، از خاک سیلیسی به عنوان ماده اصلی و ترکیباتی از سیلیسیم دی‌ اکسید، اکسید آهن، دی اکسید تیتانیوم، سدیم اکسید، پتاسیم اکسید و آلومینیوم اکسید تشکیل شده است.

آجر نسوز سیلیسی دارای رسانایی گرمایی بسیار زیاد و مقاومت در برابر نفوذ گاز است.

کاربرد این آجر در در کوره‌های گازسوز تولید کک، کوره‌های فولاد سازی، کوره‌های سرامیک سازی و کارخانه‌های تولید شیشه است.

آجر نسوز ویژه

همانطور که در ابتدای مقاله گفتیم آجر نسوز ویژه، در کوره‌های صنعتی یا شومینه‌ها برای عایق بندی حرارتی استفاده می‌شود.

نوع ویژه به سه دسته زیر تقسیم می‌گردد:

 کروم کوروندوم

•          مقاوم در برابر مواد قلیایی

•        کاربرد در کوره بلند ذوب آهن

  زیرکونیم

•        دارای مقاومت گرمایی بسیار بالا

•        کاربرد در کوره‌های ذوب شیشه و ذوب آهن آلومینیوم، راکتورهای اتمی، ساخت بوته‌های ذوب فلزات و به صورت کلی در صنایع ذوب فولاد و فلز

  اکسید کروم

•        حاوی 90 تا 95 درصد اکسید کروم

•        کاربرد در صنعت شیشه سازی

•        مقاومت گرمایی بالا

انواع آجر نسوز از نظر روش تولید

·       صنعتی

دارای شکل مشخصی بوده و به اسم آجر کوره هم نامیده می‌شوند.

این نوع خود به دو دسته طبقه بندی می‌شوند که دسته اول دارای اندازه و شکل استاندارد بوده و دسته دوم دارای اشکال خاص هستند و می‌توانند به صورت دستی یا ماشینی قالب‌گیری شوند.

·       سنتی

همانطور که در مقاله آجر گفتیم، قدمت این متریال بسیار زیاد است. در گذشته از آجرهای سنتی در نمای ساختمان و حتی داخل خانه استفاده می‌شد. امروزه نیز به علت ایجاد حس گرما و آرامش، همچنان در برخی از سبک‌های معماری و طراحی دکوراسیون از آجر نسوز سنتی استفاده می‌شود.

البته طبیعی است که آجر نسوزی که امروزه در کارخانه‌جات تولید می‌شود دارای ترکیبات متفاوتی با نوعی است که در گذشته استفاده می‌شده و مدل امروزی دارای قابلیت‌های بیشتری است.

استفاده از آجر همیشه مورد نظر معماران و طراحان ساختمان بوده است است. در قدیم از آجرهای سنتی برای تزیین نماها و قسمت های مختلف منزل یا محل کار استفاده می شد. بیشتر نقوش آجر خشتی تذهیب، اشکال گل و مرغ و آیات قرآن می باشد. امروزه نیز با گذشت سال ها اما همچنان آجرسنتی و قدیمی در تزئیین نما و دکوراسیون استفاده می شود. آجر های قدیمی امروزه حالتی نوستالژیک پیدا کرده و آرامش و زیبایی خاصی به ساختمان می دهد.

·       دستی

مشخص نیست که آجر برای اولین بار از چه زمانی مورد استفاده قرار گرفته‌است؛ گمان می‌رود انسان‌های اولیه با مشاهده پخته شدن گل مجاور اجاق‌های خود و دیدن اینکه گل پخته شده سختتر از کلوخه‌های کنار خود می‌گردید پی به خواص و روش تهیه آجر برده باشند.

مصرف آجر به عنوان مصالح ساختمانی در ایران سابقه باستانی دارد. از بناهای باستانی مشهوری که در ساخت آن از آجر استفاده شده می‌توان به طاق کسری اشاره کرد. مثال دیگر کف دالان مسجد جامع اصفهان است که به وسیله آجرهایی مفروش شده‌است که در زمان ساسانیان برای ساخت آتشکده بکار رفته بود. به‌طور کلی استفاده از آجر در طول تاریخ ایران بسیار گسترده بوده و بناهای بیشماری اعم از آتشکده، مسجد، ساختمان‌های مسکونی و… به وسیله آجر در ایران ساخته شده‌اند.

استفاده از آجر نسوز در ظاهر نما بیرونی ساختمان

یکی از مهم ترین استفاده‌ها از آجرهای نسوز، کاربرد آن‌ها در آجرنمای ساختمان می‌باشد. آجرهای نسوز جدا از ویژگی ‌های فیزیکی و شیمیایی، ظاهری مطلوب دارند و می‌توان از آن‌ها در ظاهر ساختمان نیز استفاده کرد. به علاوه مقاومت بالای این نوع آجرها در برابر تغییرات دمایی باعث می‌شود تا به گزینه‌ای مطلوب برای نما در ساختمان بدل شوند. هم چنین ضریب پایین انتقال حرارت در آجرنسوز باعث می‌شود تا در فصول مختلف سال، انرژی به هیچ وجه به هدر نرود و در مصرف انرژی‌های مختلف صرفه‌جویی‌های چشمگیری به وجود بیاید.

از مزایای آجر نسوز در نمای بیرونی ساختمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. به علت پخت در دمای زیاد در مقابل فرسایش و سرما وگرما مقاوم می باشد.

3. به علت پخت، شامل طیفهای رنگی زیبا می باشدکه در پایان کار زیبایی نما صد چندان می شود.

4. سبک بوده و نیاز به اسکوب و نگه دارنده ندارد و در نتیجه هزینه اضافی برای مشتری ندارد.

5.جذب زیادی با ملات وسیمان دارد و هرگز از ساختمان نمی افتد و خطر سقوط مصالح صفر است.

6. هر نوع طرح و الگویی را میتوان با آجر اجرا کرد و محدودیت اندازه در محل نصب ندارد.

7. در نهایت عایق سرما وگرما بوده و از اتلاف انرژی در همه فصول جلوگیری می کند.

استفاده از آجرنسوز در پوشش کف ساختمان

علاوه بر ظاهر بیرونی ساختمان ها، از آجرهای نسوز در پوشش کف ساختمان نیز می‌توان استفاده کرد. جدا از ویژگی‌های ظاهری، آجرنسوز ویژگی‌های دیگری نیز دارند که باعث می‌شود تا به گزینه‌ای مطلوب برای پوشش کف ساختمان‌ها تبدیل شوند. مهم ترین آن‌ها مقاومت بالای آن‌ها در برابر حرارت و در واقع نسوز بودن آن‌هاست که باعث می‌شود تا ایمنی ساختمان تا حد زیادی افزایش پیدا کند. همچنین آجر نسوز حرارت را به سختی انتقال می‌دهند و همین موضوع باعث می‌شود تا مصرف انرژی بهینه‌سازی شود و هیچ گونه هدررفت انرژی در ساختمان نداشته باشیم.

انواع آجر نسوز از نظر رنگ

·       آجر نسوز انگلیسی

این نوع دارای رنگ‌های متنوعی در طیف رنگی قرمز روشن تا قرمز تیره و جگری است. آجر نسوز انگلیسی، به نام قرمز یا سمیرم نیز گفته‌ می‌شود.

·       سفید و خاکستری

این رنگ‌ها در دکوراسیون داخلی و نمای ساختمان کاربرد دارد.

·       مشکی و قهوه‌ای

این رنگ به صورت ترکیبی با مصالحی مانند سنگ یا کامپوزیت استفاده شده و زیبایی خاصی را ایجاد می‌کنند.

همچنین در تولید آن به حرارت بیشتری نیاز است لذا دارای قیمت بالاتری است.

·       آجر نسوز شاموتی

آجر نسوز شاموتی در رنگ‎های طلایی، کرم، پرتقالی و خردلی تولید می‌شود.

این نوع نسبت به آجر نسوز انگلیسی قیمت بالاتری دارد.

علت تفاوت قیمت آجر نسوز شاموتی و انگلیسی در این است که آجر شاموتی از نظر حرارتی درجه تحمل بیشتری نسبت به آجر انگلیسی دارد. لذا از نوع شاموتی در کارهایی مانند ساخت کوره‌ استفاده می‌شود.

 انواع آجر نسوز از نظر کاربرد

از نظر کاربرد، این متریال را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:

·       آجر نما

·       دکوراتیو

·       در ساخت شومینه، کوره و تنور

·       آجرنسوز رستیک و صخره‌ای

تفاوت آجر نسوز و آجر معمولی چیست؟

·       مواد سازنده

اولین و اصلی‌ترین تفاوت آجر نسوز و آجر معمولی، مواد سازنده آن‌هاست. در ساخت آجر معمولی از خاک رس شامل سیلیس، آلومینا، اکسید منیزیم، آهک، اکسید آهن و برخی مواد قلیایی دیگر استفاده می‌شود. درحالی‌که در ساخت آجر نسوز نوع مخصوصی خاک به نام خاک چینی به‌کار می‌رود. نام دیگر این خاک، کائولن است. این ماده از ۲۳ درصد سیلیس، ۷۳ درصد آلومینا و نیز ترکیباتی از اکسید آهن، تیاتنیوم و سایر اکسیدهای فلزی تشکیل شده است.

·       دمای قابل تحمل

یکی از اصلی‌ترین موارد تفاوت آجرهای معمولی و آجرهای نسوز، مقاومت آن‌ها در برابر حرارت است. آجرهای معمولی تنها تا دمای حدود ۱۲۰۰ درجه سانتی‌گراد در برابر حرارت مقاومت دارند اما آجرهای نسوز می‌توانند تا ۱۸۰۰ درجه سانتی‌گراد را نیز به‌راحتی تحمل کنند. دلیل اصلی این تفاوت، علاوه بر مواد سازنده و مقاوم به حرارت آجر نسوز، فرآیند پخت آن است. آجر نسوز، تحت دمای بالاتری پخته می‌شود تا بتواند در برابر حریق مقاوم‌تر عمل کند.

·       عایق حرارتی

آجر معمولی ازنظر عایق حرارتی، هیچ کارکردی ندارد. به همین دلیل است که توصیه می‌شود هنگام دیوارچینی با این مصالح حتماً از دیگر مصالح عایق‌سازی نیز استفاده شود. بااین‌حال، آجر نسوز تا حد زیادی می‌تواند جلوی هدررفت انرژی را بگیرید. دلیل اصلی این خاصیت، متراکم‌تر بودن این آجر و نیز پخته‌شدن آن در دمای بالاتر است. به همین دلیل، استفاده از آجر نسوز به‌عنوان نمای داخلی ساختمان می‌تواند به کاهش هزینه‌های مربوط به انرژی نیز کمک کند.

·       تفاوت رنگ و ظاهر آجر معمولی و نسوز

با دیدن آجرهای نسوز و معمولی می‌توانید به‌راحتی آن‌ها را تشخیص دهید. آجرهای معمولی به رنگ زرد یا اخرایی هستند؛ اما آجر نسوز در رنگ‌های متفاوتی تولید می‌شود که از مشکی تا سفید را در بر می‌گیرد. علاوه بر این، آجرهای معمولی تنها مستطیلی هستند؛ اما آجرهای نسوز، اشکال متنوع‌تری داشته و گاهی به شکل صخره‌ای، مربعی و مستطیل‌های نامنظم تولید می‌شوند.

انواع آجر نسوز در ابعاد مختلف مستطیلی، مربعی، صخره‌ای و … تولید می‌شود ولی ابعاد آجر معمولی فقط به صورت مستطیل است.

از نظر طرح نیز آجر معمولی، تنوع چندانی ندارد و بافت آن همواره یکنواخت است؛ اما آجر نسوز در طرح‌های مختلفی مانند رستیک، طرح چوب و طرح چرم تولید می‌شود.

·       مقاومت در برابر ضربه و خراش

چگالی بالا و پخته شدن تحت دمای بسیار زیاد، سبب شده است که آجر نسوز، بسیار بیشتر از آجر معمولی در برابر ضربه و خراش مقاوم باشد. درحالی‌که یک آجر معمولی با افتادن از فاصله دو متری نیز می‌تواند بشکند؛ آجر نسوز از این نظر بسیار مقاوم است و در صورت تولید در شرایط استاندارد حتی خراش سطحی هم برنمی‌دارد. به همین دلیل، حمل‌ونقل آجر نسوز با اطمینان و خسارت کمتری انجام می‌شود.

·       جذب رطوبت

جذب رطوبت، یکی از اصلی‌ترین مشکلات و چالش‌های انواع مصالح ساختمانی است. آجر معمولی به مقدار زیادی رطوبت جذب می‌کند و ازاین‌رو برای ساختمان‌سازی در مناطق با آب‌وهوای مرطوب، توصیه نمی‌شود. جذب رطوبت بالا معایب زیر را در پی دارد:

افزایش وزن دیوار و ساختمان

یخ‌زدگی آب موجود در آجر در فصول سرد و درنتیجه ترکیدن آن

فراهم شدن محیط مناسب برای رشد میکروارگانیسم‌هایی مانند قارچ و کپک

انبساط آجر و فشار به دیگر مصالح و درنتیجه، وارد شدن خسارتی مانند ترکیدگی رنگ و گچ به دیوار و حتی افزایش احتمال ریزش

آجر نسوز اما عملکرد کاملاً متفاوتی در برابر رطوبت دارد. این محصول به دلیل تراکم بالا، پخته شدن در دمای بسیار زیاد و عدم وجود آهک در ترکیباتش به‌خوبی در برابر رطوبت مقاوم است. به همین دلیل، نصب آن روی نما و دیوارهای داخلی، سبب افزایش طول عمر مصالح زیرین نیز خواهد شد.

·       عایق صوتی

حتماً می‌دانید که خانه‌هایی که به روش‌های سنتی ساخته می‌شوند؛ اصلاً در برابر صوت مقاوم نیستند. دلیل اصلی این‌که در خانه خود صدای تلویزیون همسایه‌تان را هم می‌شنوید استفاده از مصالحی مانند آجر معمولی در دیوارهاست. آجر معمولی، بافتی نه‌چندان متراکم دارد به‌راحتی صوت را از خود عبور می‌دهد.

بسیاری از سازندگان، زحمت استفاده از مصالح عایق صوتی را به خود نمی‌دهند؛ اما می‌توان با استفاده از آجر نسوز، دیوار را تا حد خوبی آکوستیک کرد. آجر نسوز، بافتی متراکم دارد که ازنظر عایق صوتی، بسیار بهتر از آجر معمولی عمل می‌کند. به همین دلیل است که بسیاری از آموزشگاه‌ها و استودیوها از آجر برای دکوراسیون دیوارهای خود استفاده می‌کنند.

تفاوت کاربرد آجر معمولی و آجر نسوز

همه موارد تفاوتی که در بخش‌های قبل ذکر کردیم، منجر به تفاوت کاربرد آجر معمولی و نسوز شده‌اند. آجر معمولی تنها مصارف ساختمانی داشته و به‌ویژه در دیوارچینی از آن استفاده می‌شود. این در حالی است که کاربردهای آجر نسوز، بسیار متنوع‌تر بوده که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر است:

ساخت شومینه

نمای ساختمان

کف ساختمان

دکوراسیون داخلی

ساخت انواع کوره‌های صنعتی در مقیاس‌های متفاوت

تفاوت نصب آجر معمولی و نسوز

درحالی‌که آجر معمولی با مصالح و روش‌های سنتی نصب می‌شود؛ آجر نسوز با مواد چسبنده مدرن‌تر و کارآمدتری اجرا می‌شود که آن‌ها نیز در برابر رطوبت، صوت و حریق مقاومت بالایی دارند. همچنین، نصب آجر نسوز، تخصصی‌تر بوده و نیاز به دقت بیشتری دارد. استفاده از پودر بندکشی مخصوص نیز هنگام نصب این متریال ضروری است.

قیمت آجر نسوز نما

قیمت بهترین آجر نسوز به موارد متعددی بستگی دارد. که برخی از آنها شامل موارد زیر می باشد.

۶ مورد مهم در تعیین قیمت آجر نسوز

1.      شرکت تولید کننده و نوع کوره (کوره سنتی آجرپزی یا کوره های شاتل)

2.      نوع خاک و میزان پخت (کامل بودن پخت آجرها مد نظر می باشد.)

3.      ضمانتنامه (کارخانه های معتبر در زمینه فروش آجر نسوز، محصولات خود را ضمانت می کنند)

4.      مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف (مقاومت آجرها در تمام شرایط آب و هوایی)

5.      نوع بسته بندی آجر (شیرینگ، کارتن یا فله)

6.      مدت زمان ارسال

 هر یک از آجرهای نسوز دارای کیفیت و مقاومت متفاوتی هستند. شما برای خرید انواع آجرهایی که نسوز  هستند باید قیمت روزانه آنها را مورد بررسی قرار دهید. برخی از آجرهای نسوز می باشند که هزینه خریداری شان تا حدودی بالا است. به طور کلی باید به خوبی بدانید که اگر ظرفیت حرارتی آجرها بالاتر برود هزینه خریداری شان نیز بیشتر می‌ شود. تولیدکنندگانی که تولید انواع آجرهای نسوز را بر عهده دارند با بهترین قیمت مدل های زیادی از آجرهای نسوز را به مشتریان ارائه می دهند.