شیر سایدی و شیر گازی چیست؟

به نام خدا

شیر سایدی و کاربرد آن

شیر سایدی به طور کلی به شیرهایی که جهت کنترل آب ورودی به یخچال ساید بای ساید ، فیلتر یا دستگاه تصفیه آب ، استفاده می‌شود و به کار می رود، شیر سایدی می‌گویند.

شیر ورودی یخچال ساید در سایز ¼ اینچ که توسط شرکت آرساو والو(ارس والو) تولید می شود نیز به منظورکنترل آب ورودی به یخچال ساید، مورد استفاده قرار می گیرد. جنس این محصول از آلیاژ برنج با کیفیت می باشد که علاوه بر اینکه بر روی کیفیت آب هیچ تاثیر منفی ندارد، بلکه برای بدن انسان مفید نیز می باشد.

به دلیل وجود رسوب بالا در آب توصیه می شود هر 2 سال  یکبار این محصول را تعویض نمایید.

شما می توانید به آسانی و در سریع ترین زمان ممکن این شیر را وصل کرده و از آن استفاده کنید.

گروه صنعتی ارس والو ( آرساو والو ) یکی از بزرگترین و قدیمی ترین تولید کنندگان شیر های برنجی در کشور است؛ این شر کت فعالیت خود را از سال ۱۳۸۵ آغاز نموده و تا کنون به فعالیت خود ادامه می دهد.

تولید شیرآلات برنجی با وزن، دبی استاندارد و کیفت بی نظیر، ویژگی محصولات این شرکت است. یکی از محصولات بسیار کاربردی این شرکت، “شیر سایدی در سایز ¼ اینچ” است که به دلیل کیفیت بسیار بالا و قیمت مناسب، برای استفاده در انواع یخچال های ساید بای ساید مورد استفاده قرار می گیرد.

v  شیر گازی چیست و کابردهای آن کدامند؟

برای کنترل ورود و خروج سیالات از شیرهای گازی استفاده می‌شود. تقریبا در همه ساختمان‌ها از این نوع شیرآلات ساختمانی استفاده می‌شود. به علت عملکرد سریع این نوع شیر در باز و بست شیر، بیشترین کاربرد این شیر ها در لوله های گاز می باشد به همین علت در ایران بیشتر به اسم شیر گازی شناخته می شوند. عملکرد شیر گازی به صورت خاموش/روشن می باشد به این معنی که شیر یا کاملا باز و یا کاملا بسته می باشد و نحوه عملکرد این شیرها به این صورت است که یک توپ در داخل بدنه شیر در سر راه سیال قرار می‌گیرد و مانع از عبور جریان سیال می‌گردد.

شیر گازی از دوام بالایی برخوردار بوده و حتی پس از سیکل های متعدد عملکرد فوق العاده ای دارد. همچنین این شیر ها بسیار مطمئن بوده و حتی پس از مدت زمان زیادی باز و بسته نشدن به راحتی قابل استفاده می باشند. باتوجه به این مزیت ها شیرهای گازی بهترین انتخاب برای کنترل و باز و بستن شیر هستند و حتی معمولا به شیرهای دروازه ای و شیر های سوزنی ترجیح داده می شوند.

Ø   مصارف مختلف شیر گازی عبارتند از:

ü   مصارف خانگی, تجاری و صنعتی

ü   تاسیسات شهری

ü   تاسیسات ساختمان

ü   تجهیزات گرمایشی

ü   سیستم های آبیاری

ü   انتقال آب کشاورزی

ü   خطوط انتقال گاز

v  انواع شیرهای گازی

شیرهای گازی را می توان طبق چندین معیار طبقه بندی کرد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

طراحی: شناور ، نصب شده در سه راهی و دو بارگیری و بلوک

تعداد درگاه ها: نوع استاندارد با طرح 2 درگاه (1 ورودی ، 1 خروجی) است ، اما طرح 3 طرفه نیز موجود است (1 ورودی و 2 خروجی یا بالعکس)

اندازه سوراخ: سوراخ سوراخ کامل یا سوراخ شده (FB در مقابل RB) و V-notch

مونتاژ بدنه: تک بدنه (بدنه گازی از یک قطعه ریخته گری یا فولاد جعلی ساخته شده است) ، 2 قطعه یا 3 قطعه (بدنه حاصل از مونتاژ دو یا سه قسمت مختلف است)

دسترسی به توپ: ورودی جانبی یا ورودی بالا (بسته به این واقعیت است که به توپ می توان دسترسی داشت ، برای تعمیر و نگهداری ، از کنار شیر یا از بالای آن)

نوع صندلی: فلزی یا نرم (تفلون)

v  مزایا و معایب شیرهای گازی

Ø   مزایای شیر گازی

با توجه به کاربردهای زیادی که شیرهای گازی دارند در ادامه به چند نمونه از مزیت‌های آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1. بخاطر ساختار ساده ای که این نوع شیرها دارند، قیمتشان مناسب است.

2. شیرهای گازی از سرعت عملکرد بالایی برخوردار هستند.

3. نسبت به سایر شیرها دوام شیرهای گازی بیشتر است.

4. شیرهای گازی پس از سیکل‌های متعدد نیز از عملکرد مطلوبی برخوردارند.

5. به دلیل دوام بالا و سرعت زیاد طولانی مدت می‌توان از این شیرها استفاده کرد.

6. قطعات شیرگازی یکپارچه بوده و نیازی به روانکاری ندارند.

Ø   معایب شیر گازی

همان طور که در مورد تمام مصنوعات ساخت بشر صادق است، شیر گازی نیز در کنار تمام مزایایی که برخوردار است، معایبی نیز دارد. مهم ترین عیب شیر گازی مربوط به زمانی است که این شیر به اشتباه برای کنترل سیال حاوی ذرات استفاده شود. در چنین حالتی، این ذرات به مرور در قسمت دریچه گازی شیر جمع می شوند و گیر می افتند و این عامل در طولانی مدت سبب سایش گازی می شود.

علاوه براین، شیر گازی در مواردی که به منظور کنترل و تنظیم جریان استفاده می شود، عملکرد ضعیفی دارد و چنانچه سرعت سریال بالا باشد ضربات ناشی از برخورد سیال باعث سایش گازی شیر می شود؛ دلیل این امر هم این است که شیر گازی برای کنترل جریان طراحی نشده است و جزو شیرهای قطع و وصل جریان محسوب می شود.

شیرهای گازی در عملیات سوپاپی کنترل خود را از دست می‌دهند.

این شیرها با دارا بودن مجراهای داخلی کروی شکل برای قطع و وصل جریان گاز قابل استفاده هستند و در بقیه موارد کاربردی ندارند.

شیرهای گازی در مرکز بدنه (گازی) در زمان بسته بودن شیر آب را به دام میندازند.

v  انواع شیر گازی بر اساس جنس

شیرهای گازی همانند سایر انواع شیر آلات نظیر شیر کشویی، شیر پروانه ای، شیر کشویی و ... بر اساس نوع کاربرد، محیط مورد استفاده و نوع سیال عبوری با متریال های مختلف و فشار کاری متنوع تولید و عرضه می شوند.

Ø   شیر گازی برنجی

شیر گازی برنجی عمدتا در فشارهای کاری 10 بار تا 100 بار و در سایزهای 1/4 تا 4 توسط برندهای مختلف تولید و عرضه می شوند. گستره بالای فشار کاری با توجه به محدوده پایین سایز شیر گازی برنجی نشان از وسعت کاربرد این شیر دارد. از شیر گازی برنجی در سیستم های گرمایش، تهویه مطبوع، بهداشتی، پنوماتیک، لوله های نفت، آب، شبکه های گازوییل و بنزین، بخار اشباع و به طور کلی برای مایعات غیر خورنده استفاده می شود.

Ø   شیر گازی کربن استیل و استنلس استیل

عموما جنس شیر گازی کربن استیل از متریال های ASTM A216 WCB، ASTM A352 LCB و ASTM A 105 می باشد که بنا به شرایط کاری مورد انتظار متریال مناسب انتخاب می شود. سه نوع اصلی شیر گازی کربن استیل عبارتند از شیر گازی فلنجدار کربن استیل، شیر گازی رزوه ای کربن استیل و شیر گازی جوشی کربن استیل. شاخص ترین ویژگی شیر گازی کربن استیل، گستره دمای کاری آن است.

شیر گازی A216WCB که برای دمای کاری بالا مناسب می باشد گستره دمای کاری قابل توجه (30-) تا 425 درجه سانتیگراد دارد به همین دلیل به آن High Temprature Carbon Steel Ball Valve (شیر گازی کربن استیل با دمای کارکرد بالا) نیز می گویند. در مقابل، شیر گازی A353 LCB برای دماهای پایین تر نیز کارآمد است. دمای کارکرد این نوع شیر گازی کربن استیل (46-) تا 340 درجه سانتیگراد است و به آن شیر گازی کربن استیل با دمای کاری پایین (Low Temprature Carbon Steel Ball Valve) نیز می گویند.

Ø   شیر گازیUPVC

شیر گازی یو پی وی سی بر خلاف شیر گازی فلزی، به راحتی با دست باز و بسته می شود و آببندی آن نیز به راحتی با دست قابل انجام است. این نوع شیر گازی در سایزهای 20 الی 110 میلیمتر تولید و عرضه می شوند و برای استفاده در محیط های اسیدی، قلیایی و همچنین برای سیالات حاوی ذرات با قابلیت رسوب مناسب هستند.

v  شیرهای گازی از نظر نوع اتصال

شیرهای گازی با توجه به سیستمی که در آن به کار گرفته می شوند، شرایط کاری و نظر طراح می توانند اتصال متنوعی داشته باشند. هر یک از انواع شیرهای گازی بر اساس جنس متریال شیر، ممکن است چندین نوع اتصال داشته باشند اما برای هر متریال، با توجه به نیاز بازار اتصال رایج وجود دارد.

شیر گازی برنجی عموما با اتصال رزوه ای (دنده ای) به صورت گازیچ، رو پیچ یا گازیچ – روپیچ مورد استفاده قرار می گیرند؛ هرچند نوع فلنجی آن نیز گاها مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد انواع شیر گازی استنلس استیل و کربن استیل نیز معمولا اتصال رزوه ای و فلنجی پرکاربرد هستند و در مواردی از اتصال جوشی نیز برای اتصال این نوع شیرهای گازی استفاده می گردد.

شیرهای گازی در انواع و سایزهای مختلف عرضه می‌شوند.

•        شیر گازی 2/1 اینچ

•        شیرگازی 4/3 اینچ

•        شیرگازی 1 اینچ

•        شیرگازی 1 4/1 اینچ

•        شیرگازی 1 2/1 اینچ

•        شیرگازی 2 اینچ

شیر گازی1اینچ حقیقی , از سایزهای شیرگازی است که از بین 6سایز دیگر بسیار پرکاربرد تر است . این شیر به صورت شیرگازی کوچک , متوسط و سایز بزرگ تولید شده است تابرای مصارف مختلف ساختمانی به مشکل برنخورند . این شیر گازی 1 اینچ جزو شیرآلات برنجی متوسط است و در کل سایز ها این نوع شیرگازی بسیار پرمصرف است که در پمپ آب خانگی , لوله های گازی مانیسمان ودرز دار , لوله های گالوانیزه با انواع برندها و دیگر تجهیزات موتورخانه مورد استفاده قرار می گیرد .

شیرگازی 4/1 1 اینچ حقیقی , که از جنس برنج تولید شده است و از مدل های یکطرفه فنری این شی گازی است . دی ان سی و دونام سایز لوله گازی است که به شیر یک و یک چهارم اینچ گازی حقیقی میخورد .

شیرگازی 2/1 1 اینچ حقیقی , در لوله مانیسمان بدون درز یا لوله جوشی درزدار سایز 40 مودر استفاده قرار می گیرد . این نوع سایز شیرگازی به صورت DN40 ساخته می شود و فشار گاز را تحمل می کند .

شیرگازی 2 اینچ حقیقی ,نیز از پرمصرف ترین سایزهای شیرگازی است .این نوع شیر گازی حقیقی از دیگر شیرها سنگین تر طراحی شده است که می تواند فشار گازی بالای لوله مانیسمان 2 اینچ و لوله جوشی 2اینچ را تحمل کند که در لوله گازی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد . این نوع شیر گازی در ورودی گاز ساختمان بسته می شود و جزو شیر اصلی فلکه گاز ساختمان به حساب می آید .

v  فرآیند تولید قطعات شیرهای گازی

برای تولید و ساخت این قطعات، شمش برنجی را با استفاده از اره برقی اتوماتیک در طول های متناسب برش می دهند سپس از روش فورج و پرس قطعات برنجی برش داده شده، فرم داده می شوند. فورج در واقع حرارت دهی برای فرم دادن اولیه است. بعد از فرایند فرم دهی مرحله تمیز کاری و پلیسه گیری قطعات است.

پس از آرایش و فرم دهی قطعات، با پاشیدن ماسه روی قطعات، آنها را براق می کنند. برای تولید قطعات یکی تراشکاری نهایی نیز باید انجام شود که این مرحله به وسیله ی ماشین های تراش پیشرفته انجام می شود.

v  نصب شیر گازی

شیرهای گازی را می توان در هر جهتی نصب کرد. اما در اندازه های بزرگتر برای کاهش بار سوپاپ ناشی از محرک یا گیربکس که سعی در عقب کشیدن دارد ، نصب با شافت درایو عمودی لازم است. محرک های برقی معمولاً به نصب عمودی نیاز دارند.

قبل از نصب ، مواد بدنه سوپاپ ، صندلی و توپ را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که هیچ نقصی در اثر ذخیره سازی یا حمل و نقل وجود ندارد.

میزان فشار سوپاپ در مقابل نیاز برنامه را تأیید کنید.

درجه حرارت شیر را در مقابل نیاز برنامه تأیید کنید.

موضوع شیر (BSP ، NPT ، سوکت جوش ANSI) ، فلنج (ANSI 150 ، ANSI 300 و غیره) یا جوش حلال (برنامه BLP 40) را در مقابل نیاز برنامه تأیید کنید.

قبل از نصب شیر ، تمام کارهای جوشکاری را به اتمام برسانید و مطمئن شوید که قبل از نصب شیر گازی ، فلنج به دمای محیط سرد شده است.

قبل از نصب اطمینان حاصل کنید که در لوله لوله پسماند ، زباله ، زنگ زدگی یا سایر مواد باقی مانده از جوشکاری وجود نداشته باشد. در صورت نیاز با آب یا شوینده ملایم بشویید.

سطح فلنج یا نخ لوله را که در تماس با شیر گازی قرار دارد تمیز کنید تا از زنگ زدگی و بقایای آن مطمئن شوید. در صورت نیاز با آب یا شوینده ملایم بشویید.

اطمینان حاصل کنید که هیچ محل تغییر فلنج یا عدم انحراف شیر سوپاپ در رابطه با فلنج وجود ندارد.

برای کاهش بار در لوله کشی ، شیر را در صورت لزوم پشتیبانی کنید (در مجموعه های بزرگتر شیر و محرک مهم است).

برای شیرهای دو طرفه و 3 راهه (BVS ، BVF8 ، BLS3) در لوله های فلزی لازم است که با نصب اتحادیه لوله امکان برداشتن شیر برای نگهداری فراهم شود. دریچه های گازی 3 تایی با نخ و 2 قطعه را می توان برای تعمیر و نگهداری بدون ایجاد مزاحمت در لوله کشی از بین برد.

پیچ ها را یکبار در یک سوپاپ فلنج محکم کنید و این کار را به صورت مرحله ای انجام دهید ، بنابراین یکنواخت فشار وارد می شود و یک مهر و موم بین شیر و فلنج تشکیل می شود.

پس از اتمام نصب ، شیر را چندین بار کار کنید تا اطمینان حاصل شود که در اثر کارکرد کامل 90 درجه ای از برخورد و چرخش در امان است.

Ø   دریچه گازی سوار Trunnion چگونه کار می کند؟

سوپاپ های گازی سوار Trunnion دریچه های یک چهارم چرخشی هستند که برای توقف جریان محیط در خطوط لوله استفاده می شوند. این شیرها دارای یک دیسک گرد یا کروی در مرکز هستند که برای شروع یا توقف جریان می چرخد. این دیسک گازی نامیده می شود و دارای یک مرکز توخالی است. شیرهای گازی بسیار متنوع هستند و معمولاً در مواردی که به خاموشی شدید نیاز است در مصارف صنعتی استفاده می شوند.

دریچه های گازی سوار Trunnion دارای پشتیبانی اضافی از توپ هستند. این تکیه گاه به شکل شافت است و به آن یک تنه می گویند. ترونیون هرگونه فشار اضافه شده از جریان را جذب می کند ، باعث کاهش فشار بر روی توپ و صندلی های شیر می شود. دریچه های گازی سوار Trunnion در مواردی با فشار زیاد و در مقیاس بزرگ که به گشتاور کم کار نیاز دارد استفاده می شود.

شیر صافی یا استرینر (Strainer) چیست؟

به نام خدا

v  شیر صافی یا استرینر (Strainer)

از شیرهای صافی به عنوان یکی از اتصالات لوله به منظور تصفیه، فیلتر کردن یا جداسازی ماده جامد از مایع استفاده می شود. شیرهای صافی جریان زباله های خطوط لوله مانند رسوب و زنگ زدگی را متوقف کرده و از تجهیزات در برابر خرابی پیشگیری می کنند. بنابراین مهم ترین وظیفه آن مانند سایر انواع شیرآلات،علاوه بر باز و بسته کردن جریان سیالات جداسازی ناخالصی های معلق در سیالات نیز می باشد.

صافی ها در تمامی تاسیسات و شبکه های لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرد و نقش مهمی را در کنار شیرآلات برنجی ایفا می کنند.از این رو بکار گیری این محصول برای سلامت تجهیزات ضروری می باشد.

v  کاربردهای صافی برنجی

ü   سیستم های حرارتی و برودتی

ü   کارخانجات

ü   موتورخانه ها

ü   تاسیسات برج ها

ü   تاسیسات ساختمان

ü   لوله کشی ساختمان و غیره

کاربرد شیرآلات صافی برنجی حذف ناخالصی‌های سیال است. این ناخالصی‌ها می‌توانند هر چیزی اعم از سنگ‌ریزه، گرد و خاک، تکه‌های خوردگی جدا شده از بدنه پایپ، تکه‌های جوش، تکه‌های گسکت‌ها، واشرهای بریده شده و… باشند. به‌ طور کلی حضور شیر صافی برنجی برای پاک‌سازی ناخالصی‌های داخل سیستم است. ناخالصی‌هایی که به هر دلیل با عبور سیالات از داخل پایپ‌های سیستم وارد آن می‌شوند.

به ‌این ‌ترتیب شیر صافی برنجی برای پاک‌سازی کل سیالات کارایی ندارد. سیال قبل ‌از وارد شدن در سیستم باید از طبقه فیلتراسیون حرفه‌ای نصب ‌شده در ابتدای سیستم عبور کرده باشد. شیر صافی برنجی ظرفیت پاک‌سازی ناخالصی‌های سنگین از سیالات بدون فیلتراسیون را ندارد. لذا نمی‌توانید هر سیالی را تحت هر شرایطی در داخل سیستم وارد نمایید و انتظار داشته باشید که ناخالصی‌های آن توسط حلقه brass strainer valve پاک‌سازی شود.

در صورتی ‌که طبقات فیلتراسیون سیال را به درستی نصب کرده باشید، حضور شیر صافی برنجی برای مرحله نهایی است تا از پاک‌سازی کامل سیال قبل ‌از ورود به مجرای حساس تجهیزات اطمینان داشته باشیم. در عین ‌حال ممکن است که ناخالصی‌ها مانند تکه‌های جدا شده از پایپ، بخش‌های لاستیکی تخریب‌ شده و… در داخل سیستم ایجاد شوند. این ناخالصی‌ها توسط شبکه فیلتراسیون اصلی پایش نمی‌شوند. اما حضور آنها باعث خرابی تجهیزات خواهد شد. عمده کاربرد شیر صافی برنجی برای پاک‌سازی چنین ناخالصی‌هایی است که به هر دلیلی از بخش‌های داخلی سیستم جدا شده و وارد سیال تحت فرآیند می‌شوند.

Ø   موقعیت نصب شیر صافی برنجی چگونه است؟

شیر صافی برنجی قطعه فنی است که در نزدیکی تجهیزات نصب می‌شود. بخش صافی این شیر قرار است ناخالصی‌های سیال را قبل‌ از وارد شدن به مجرای باریک و حساس تجهیزات جداسازی نماید. لذا نصب در نزدیکی تجهیزات درست قبل ‌از مدخل ورودی آنها بهترین مکان کاربردی انواع شیر صافی برنجی است.

از انواع شیر صافی برنجی در کنار تجهیزات مانند پمپ‌ها، تجهیزات اندازه‌گیری ابزار دقیق، ادوات تنظیم‌کننده دبی سیال، پرس‌های هیدرولیکی، سردکننده‌ها، جک‌های پنوماتیکی، شیرهای برقی و… نصب می‌شوند. ممکن است در طراحی سیستم نیاز به چندین عدد از این شیرها داشته باشیم که هر کدام وظیفه دارند تا ناخالصی‌های سیال در بخش خاصی از سیستم را فیلتر نمایند.

 قیمت شیر صافی برنجی ارزان است و شرایط نصب و بهره‌برداری ساده‌ای دارد. اما به ‌جای خود از پیشامد هزینه‌های سنگین خسارت خرابی تجهیزات حساس و گران‌قیمت جلوگیری می‌کند.

v  انواع شیر صافی برنجی

شیر صافی برنجی بسته به شرایط فرآیند در سایزهای گوناگون طراحی می‌شود. اما عموماً برای نصب در لوله‌های باریک عبور سیالات طراحی می‌شوند. این شیرها در دو نوع سبک و سنگین در سطح بازار عرضه می‌شوند. جنس بدنه این شیرها تماماً از آلیاژ برنجی تهیه شده ‌است و کاملاً مناسب عبور انواع مدل سیالات بر پایه آب هستند. انواع شیر صافی برنجی در گروه‌های مختلف با تحمل فشار 10، 16، 20 و 25 بار طراحی می‌شوند.

در یک دسته‌بندی دیگر انواع شیر صافی برنجی در مدل‌های ساده و مدل‌های دارای بال ولو قرار می‌گیرند. نمونه‌های بال ولو دار از یک بخش کنترل عبور سیال برخوردار هستند و می‌توانند جریان عبور سیالات را تحت کنترل داشته باشند.

v  مزایا و ویژگیهای شیر صافی

ü   دارای عمر طولانی

ü   مقاوم در برابر خورندگی و پوسیدگی

ü   نصب آسان و سریع

ü   قابلیت باز شدن جهت تمیزکاری

ü   ساخته شده از فلزی قابل انعطاف و فرج

ü   دارای شکل ظاهری زیبا

ü   مقاوم در مقابل عبور سیالات خیلی داغ

ü   قابلیت تحمل عبور سیالات خورنده

ü   ضد زنگ و کاملاً مناسب عبور سیالات بر پایه آب است.

ü   از شیر صافی برنجی می‌توان در حالات مختلف نصب افقی، عمودی و یا زاویه‌دار استفاده کرد.

ü   شرایط نصب در انواع صنایع اعم از نفت و گاز، پتروشیمی، صنایع غذایی و آب و فاضلاب را دارد.

باعث افزایش طول عمر مفید تجهیزات گران‌قیمت فرایندی می‌شود.

در بخش‌های مختلف صنعت، قسمت خطوط انتقال برخی سیالات دارای حساسیت ویژه‎ای نسبت به ذرات خارجی و ذرات حاصل از اکسیداسیون است؛ تا حدی که وجود چنین ذراتی می‌تواند منجر به آسیب خطوط لوله و شیرآلات شود. در چنین شرایطی تصفیه و پالایش سیال می‌تواند طول عمر سیال و تجهیزات را افزایش دهد.

در صورتی که از شیر صافی استفاده نشود، سیستم لوله‌کشی سیال، قطعات و تجهیزات نیاز به پاکسازی در فواصل زمانی کوتاه‌مدت دارند. اما حضور شیر صافی در صنایع مختلف می‌تواند حلال چنین مشکلاتی باشد. بدون شیر صافی، کارخانه‌ها و صنایع متحمل هزینه‌های بسیار زیاد جهت نگهداری و تمیز کردن قطعات و لوله‌ها از رسوبات و ناخالصی‌ها می‌شوند. حتی در صورت صرف این هزینه‌ها نیز احتمال خطاهای انسانی مانند تمیز کردن لوله‌ها دیرتر از زمان مورد نیاز هم وجود دارد. طی این مراحل در هر بار می‌تواند منجر به آسیب اتفاقی به قسمتی از سیستم لوله‌کشی شود. این آسیب برای هر صنعت و واحد تولیدی می‌تواند ریسک بالای توقف کار جهت بازسازی آن قطعه را به همراه داشته باشد.

یکی از ویژگی‌های شیر صافی که می‌تواند در گروه معایب این محصول قرار بگیرد، نیاز آن‌ها به بازدید و پاکسازی دوره‌ای است. در غیر این صورت مواد زائد به مرور انباشته شده و جلوی جریان آزاد سیال را گرفته و باعث افت عملکرد تمام سیستم می‌شود. همچنین در صورتی که سیستم پایپینگ شامل تغییر جهت باشد، سیال عبوری با استفاده از شیر صافی دچار افت فشار خواهد شد. امکان بروز مشکل در اتصالات فلنجی و امکان نشتی در قسمت درزگیر نیز از دیگر معایب شیرهای صافی هستند.

Ø   شیر صافی برنجی چگونه طراحی ‌شده است؟

ظاهر انواع شیر صافی برنجی شبیه به حرف Y انگلیسی است. این شیرها دارای دو مدخل ورودی و خروجی هستند. غالباً بر روی بدنه برنجی شیر، فلشی برای نمایش سمت ورودی تا خروجی آن وجود دارد. این شیرها ممکن است دارای بخش کنترل دبی سیال باشند. برای این منظور از گیت توپی شکل مانند الگوی طراحی بال ولو استفاده‌ شده است. بخش کنترل دبی سیال همواره در سمت خروجی brass strainer valve پس‌ از قسمت فیلتراسیون شیر تعبیه شده ‌است. بسیاری از این شیرها فاقد بخش کنترل دبی هستند و فقط برای پاک‌سازی سیال کارایی دارند.

مهم‌ترین قسمت در طراحی اجزا شیر صافی برنجی بخش زبانه مانند بدنه Y شکل آن است. این بخش همان قسمت فیلتراسیون ساده شیر است که دارای یک توری با درجه  بندی بسیار کوچک است. در انتهای بخش زبانه مانند بدنه Y شکل شیر صافی برنجی یک مهره با آب‌بندی کامل نصب شده‌ است. اگر این مهره را باز کنید، به فضای داخلی شیر که محل استقرار صافی است، دسترسی دارید. صافی این شیرها به شکل استوانه‌ای هم قطر با فضای داخل شیر طراحی ‌شده است. وقتی صافی را در داخل فضای زبانه مانند بدنه شیر نصب کنید، بخشی از آن در مقابل مجرای عبور سیال قرار می‌گیرد. صافی با نصب اصولی تمام مجرای عبور سیال را مسدود می‌کند. البته این صافی باعث قطع عبور سیال نمی‌شود. بلکه قرار است با پایش دائمی جریان سیال هر گونه ناخالصی و یا حضور ذرات جامد و… را از داخل سیال در حال عبور پاک‌سازی کند.

v  انواع شیر صافی

•        شیر صافی چدنی

برای تولید این محصول، از آلیاژ چدن داکتیل استفاده می شود. شکل ظاهری آن شبیه یک سه راه ۴۵ درجه است که در قسمت دهانه ۴۵ درجه آن توری استیل نصب می گردد. توری استیل شیر صافی چدنی در تمام طول عمر، درون آب و محیط خورنده قرار دارد.

این محصول، مقاومت بالایی در برابر فرسایش و خوردگی دارد و عمر آن زیاد است. درپوش انتهایی شیر صافی، برای تمیز کردن و استفاده مجدد، توانایی باز و بسته شدن دارد و قسمت آخر شیر، با وسیله ای به نام کپ با پیچ و مهره کور بسته می شود.

Ø   مزایای استفاده از شیر صافی چدنی شامل موارد زیر است:

ü   هزینه ساخت نسبتا پایین

ü   قابل استفاده جهت انتقال آب شرب و غیرشرب در حجم بالا

ü   قابلیت تحمل فشار کاری ۱۰ تا ۱۶ بار

ü   سایز متغیر محصول بین ۲ تا ۱۲ اینچ

•        شیر صافی برنجی

جنس بدنه این شیر از جنس آلیاژ برنج یا برنز ریخته‌گری شده و کلاهک آن از جنس آلیاژ برنج فورج شده است. ای محصول به اصطلاح دارای دو نوع سبک و سنگین است و از نظر تحمل فشاری در گروه‌های مختلف ۱۰،۱۶،۲۰ و ۲۵ بار قرار دارد. مقدار فشار کاری سیستم عامل تعیین‌کننده نوع شیر صافی برنجی است. سایز شیر صافی برنجی بین ۱۵ تا ۸۰ میلی‌متر متغیر است. این محصول از مقاومت مکانیکی و شیمیایی بالایی برخوردار بوده و سطح آن در برابر لکه، خوردگی اسیدی، بازی و اکسایش مقاوم است. این شیر را می‌توان به صورت افقی یا عمودی نصب کرد.

Ø   مزایای استفاده از شیر صافی برنجی به شرح زیر است:

ü   مقاومت مکانیکی و شیمیایی بالا

ü   سایز متغیر محصول بین ۱۵ تا ۸۰ میلی‌ متر

ü   مقاومت گسترده در برابر لکه، اکسایش و خوردگی اسیدی

ü   توانایی نصب شیر در دو حالت افقی و عمودی

•        شیر صافی استیل

این محصول، دارای بدنه و توری از جنس آلیاژ ضدزنگ است.

Ø   مزایای استفاده از شیر صافی استیل شامل موارد زیر است:

ü   مقاومت بالا در برابر حرارت و خوردگی

ü   خاصیت ضد زنگ بودن محصول

ü   دارای سطح صیقلی

ü   قابلیت نصب در ۳ حالت افقی، عمودی و زاویه دار

•        شیر صافی فولادی

این نوع از شیر صافی، تحمل فشار بالایی دارد و طبق استاندارد ASME B16.34  طراحی و تولید می‌ شود.

Ø   مزایای استفاده از شیر صافی فولادی به شرح زیر است:

ü   تحمل بالا در برابر حرارت بالای ۴۰۰ درجه سانتی گراد

ü   مقاومت مکانیکی و حرارتی بالای محصول

ü   استفاده از آن در دما و فشارهای بالا

قیمت شیر صافی بستگی به جنس و نوع آن دارد. اجزای تشکیل‌دهنده شیر صافی شامل بدنه، توری و درپوش است. در این محصول از دو نوع صفحه توری زیر می‌توان استفاده کرد:

صفحه سوراخ‌دار: در این نوع صفحه با استفاده از یک پانچ چندگانه تعداد زیادی سوراخ در یک صفحه صاف با جنس ماده مورد نظر ایجاد می‌شود. سپس این صفحه سوراخ به شکل لوله نورد شده و با جوشکاری نقطه‌ای به هم متصل می‌شود. این نوع صفحه زبر و زمخت بوده و اندازه سوراخ‌ها بین ۸/۰ تا ۲/۳ میلی‌متر متغیر است. به همین دلیل صفحات سوراخ‌دار فقط برای فیلتر کردن گل و لای معمولی در لوله‌ها مناسب هستند.

صفحه مش: این صفحه از شکل‌دهی سیمی نازک به شکل توری ساخته می‌شود. اغلب این مش بر روی یک صفحه سوراخ‌دار که مانند قفس حمایتی برای مش عمل می‌کند، قرار داده می‌شود. سوراخ‌های صفحه مش در مقایسه با نوع سوراخ‌دار می‌تواند بسیار ریزتر (۰۷/۰ میلی‌متر) باشد. در دسته‌بندی صفحه مش از تعداد سوراخ‌ها در هر اینچ از صفحه که با نام مش صفحه شناخته شده است، استفاده می‌شود. استفاده از صفحه مش در انواع شیر صافی می‌تواند منجر به حذف ذرات ریزتری از سیال شود.

این محصول در ابتدای خط لوله و سیستم پایپینگ نصب می‌شود تا از ورود هر گونه ناخالصی و ذرات جامد معلق جلوگیری کند. سوراخ‌های شیر صافی در قسمت توری با توجه به حساسیت پروژه و محیط کاری می‌تواند ریز یا درشت باشد. این محصول با توجه به نوع کاربرد طراحی بدنه متفاوتی دارد.

Ø   طریقه نصب شیر صافی

۱- بستن درپوش فلنج

۲- تمیز کردن قسمت داخلی لوله و توری

۳- در صورت وجود بخار در سیال، نصب سیستم صافی باید به گونه ای باشد که آب در محفظه آن ته نشین نشود.

۴- نصب صافی در خطوط لوله باید به گونه ای باشد که دچار خمیدگی، پیچش و برش نشود.

۵- قرار دادن فضای کافی در اطراف شیر (به دلیل این که هنگام تعمیرات و نصب شیر با کمبود فضا مواجه نشویم)

۶- قرارگیری صحیح توری در صافی

۷- نصب افقی صافی در مواقعی که امکان ضربه و تبخیر شدن سیال وجود دارد.

Ø   چگونه شیرآلات صافی را راه اندازی کنیم؟

ابتدا باید با توجه به درجه حرارت، فشار، نوع و سایز شیر را انتخاب نمایید. سپس سیستم صافی را به طور کامل تمیز کرده و آن را راه اندازی نمایید.

آیا فیلتر برنجی در پکیج می بایست نصب گردد.

با توجه به وجود مواد زائد فراوان در سیستمهای لوله کشی پکیج های شوفاژ خانگی وجود صافی برنجی جهت حفظ سلامت پمپ پکیج نقش مهمی را ایفا میکند.

Ø   محل قرارگیری شیر صافی در پکیج کجاست ؟

صافی برنجی یا همان شیر صافی در پکیج می بایست در مسیر برگشت از رادیاتور و قبل از پمپ نصب گردد.

Ø   آیا این قطعه به نگهداری نیاز دارد ؟

با توجه به اینکه این قطعه محل جمع شدن آشغال های زائد در سیستم می باشد پس می بایست بصورت دوره ای هرچندوقت یکبار نسبت به پاکسازی آن اقدام نمایید.

v  کاربردهای شیر صافی توری دار و تفاوت های آن با فیلتر

به هر صورت در مسیر طراحی هر فرآیند چه در فضاهای پالایشگاهی تا صنایع غذایی و آرایشی بهداشتی و حتی طراحی سیستم‌های کارخانه‌ای و تأسیسات خانگی با انواع تجهیزات ریز و درشت مواجه هستیم که همگی آنها نسبت ‌به ناخالصی سیالات حساس هستند. انواع شیر برقی، انواع پمپ، انواع سیلندر هیدرولیک و پنوماتیک، تجهیزات اندازه‌گیری و ابزار دقیق و… از سری ملزومات هر فرآیند می‌باشند که همگی آنها دارای مجراهای باریک عبور سیالات هستند. وجود ناخالصی‌ها باعث انسداد مجرای این تجهیزات می‌شود. اما به ‌راحتی می‌توانیم با نصب انواع شیر صافی برنجی بخش بزرگی از ناخالصی‌ها را پاک‌سازی کرده و همراه با امکان کنترل دبی مسیر فعالیت بهتری برای تجهیزات حساس فرایند به وجود آوریم.

•        تفاوت شیرهای صافی و فیلترها

فیلتر وسیله ای است که ذرات با اندازه های میکرونی مایع یا گاز را در جریان سیال حذف می کند. لازم است بدانید همه شیرهای صافی فیلتر هستند، اما همه فیلترها شیر صافی محسوب نمی شوند. دریچه این نوع شیرآلات از یک صفحه سوراخ دار یا صفحه مش برای حذف ذرات بزرگ تر از جریان فرآیند استفاده می کنند. بارزترین مزیت شیرآلات صافی نسبت به فیلتر ها این است که صفحه فیلتر تنها یک بار قابل استفاده است اما شیرآلات صافی چندین بار قابل استفاده خواهند بود.